CZY RADA NADAL GŁOSUJE NAD UWAGAMI DO PROJEKTU PLANU MIEJSCOWEGO?

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, procedowane w całości według nowych regulacji prawnych, tj. dla których uchwałę o przystąpieniu do sporządzania aktu podjęto od dnia 24 września 2023 r., podlegają nowym przepisom o przeprowadzaniu konsultacji społecznych.

Zgodnie z art. 8k ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1130), dalej „u.p.z.p.”, przed przedstawieniem radzie gminy projektu aktu planowania przestrzennego opracowuje się raport podsumowujący przebieg konsultacji społecznych, zawierający w szczególności wykaz zgłoszonych uwag wraz z propozycją ich rozpatrzenia i uzasadnieniem oraz protokoły z czynności przeprowadzonych w ramach konsultacji.

W dalszej kolejności, działając na podstawie znowelizowanego art. 20 ust. 1 zd. 1 u.p.z.p., plan miejscowy uchwala rada gminy po stwierdzeniu zgodności z ustaleniami planu ogólnego, rozstrzygając jednocześnie o sposobie realizacji zapisanych w planie miejscowym inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy, oraz zasadach ich finansowania, zgodnie z przepisami o finansach publicznych.

Analiza nowych regulacji prowadzi do wniosku, że rada gminy, uchwalając plan miejscowy według nowych zasad, nie rozstrzyga już o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu planu. Przyjęto zatem regulację, zgodnie z którą wykazy wniosków i uwag wraz z propozycją ich rozpatrzenia, stanowiące element raportu z konsultacji społecznych, nie podlegają odrębnemu głosowaniu przez radnych. Sporządzenie raportu daje możliwość zapoznania się ze sposobem rozpatrzenia wniosków i uwag przed uchwaleniem aktu i zgłoszenia ewentualnych dalszych zastrzeżeń do projektu bezpośrednio do radnych. Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy wprowadzającej reformę planowania przestrzennego (z 7 lipca 2023 r. – Dz. U. z 2023 r. poz. 1688), zwanej dalej „ustawą zmieniającą”, zapewnia to większe włączenie organu stanowiącego w dialog z pozostałymi interesariuszami, jawność rozstrzygnięć poczynionych przez władze publiczne, a także zapewnia możliwość udziału społeczeństwa w procedurze za pośrednictwem radnych, nawet po zakończeniu konsultacji społecznych.

Sytuacja nie jest jednak taka prosta, gdy odniesiemy powyższe regulacje do obowiązujących przepisów przejściowych ustawy zmieniającej.

Art. 67 ust. 3 pkt 2 ustawy zmieniającej stanowi, że do spraw opracowania i uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego albo ich zmian – przepisy art. 15 ust. 1 i art. 20 ustawy zmienianej w art. 1 stosuje się w brzmieniu dotychczasowym do dnia wejścia w życie planu ogólnego gminy w danej gminie, z wyłączeniem obowiązku sporządzenia przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zgodnie z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz z wyłączeniem obowiązku stwierdzenia przez radę gminy, że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie narusza ustaleń tego studium w dwóch wskazanych przypadkach (tj. lokalizacji urządzeń OZE oraz inwestycji celu publicznego).

Przepis przejściowy nakazuje zatem – do czasu wejścia w życie planu ogólnego gminy – stosować dotychczasowe brzmienie art. 20 ust. 1 zd. 1 u.p.z.p. Zgodnie z tym brzmieniem, plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu, że nie narusza on ustaleń studium, rozstrzygając jednocześnie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu planu oraz sposobie realizacji, zapisanych w planie, inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy, oraz zasadach ich finansowania, zgodnie z przepisami o finansach publicznych.

W konsekwencji, pojawiła się sprzeczność przepisów prawnych. Z jednej strony nowe przepisy nakazują radzie podejmować uchwały w sprawie planu miejscowego bez odrębnego głosowania nad sposobem rozpatrzenia uwag do projektu planu, a z drugiej strony przepisy przejściowe nadal nakazują – do czasu wejścia w życie planu ogólnego gminy – stosować dotychczasowe regulacje, stanowiące o konieczności rozstrzygania przez radę gminy uwag.

Próbę pogodzenia sprzeczności przepisów podjęło Ministerstwo Rozwoju i Technologii. W piśmie z dnia 6 grudnia 2024 r. (DPR-II.720.124.2024), skierowanym do jednej z gmin, Ministerstwo wyjaśniło:

W ocenie Departamentu Planowania Przestrzennego, do czasu wejścia w życie planu ogólnego należy stosować łącznie art. 20 ust. 1 u.p.z.p. w dotychczasowym brzmieniu i art. 8k ust. 2 u.p.z.p. Oznacza to, że rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu planu miejscowego nadal stanowi załącznik do uchwały w sprawie planu miejscowego oraz opracowuje się raport podsumowujący przebieg konsultacji społecznych, zawierający w szczególności wykaz zgłoszonych uwag wraz z ich propozycją rozpatrzenia. Przepisy u.p.z.p. nie wymagają jednak przeprowadzenia przez radę gminy odrębnego głosowania nad sposobem rozpatrzenia uwag, bowiem takie rozstrzygnięcie może nastąpić poprzez przyjęcie planu miejscowego w określonym brzmieniu. Niedołączenie rozstrzygnięcia o sposobie rozpatrzenia uwag jako załącznika do uchwały może więc stanowić naruszenie trybu jego sporządzania.

Stanowisko Ministerstwa rekomenduje sporządzanie raportu podsumowującego przebieg konsultacji społecznych – według nowych zasad oraz załączenie do uchwały planistycznej sposobu rozpatrzenia uwag do projektu planu bez odrębnego głosowania nad uwagami – częściowo według dotychczasowych zasad. Należy pamiętać jednak, że opinia Ministerstwa nie jest wiążąca, zarówno dla rad gmin, jak i nadzorujących je wojewodów.

Wojewoda Małopolski, w rozstrzygnięciu nadzorczym z dnia 24 lipca 2024 r. (znak: WN-II.4131.1.17.2024) przyjął:

Przedmiotowa uchwała wedle oceny organu nadzoru narusza art. 20 ust. 1 u.p.z.p. w zw. z art. 67 ust. 3 pkt 2 ustawy z 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw w zakresie, w jakim raport z przeprowadzonych konsultacji społecznych stanowi załącznik do uchwały w sprawie zmiany planu miejscowego. Zgodnie z brzmieniem art. 20 ust. 1 ustawy w brzmieniu sprzed nowelizacji, jednym z załączników do uchwały w sprawie planu miejscowego winno być rozstrzygnięcie Rady o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu planu.

Oczywistym jest, że raport podsumowujący przebieg konsultacji społecznych nie może stanowić załącznika do planu miejscowego. Kluczowe jest jednak stanowisko Wojewody o konieczności załączania do planu rozstrzygnięcia rady o sposobie rozpatrzenia uwag.

Inne stanowisko przyjął Wojewoda Lubelski w rozstrzygnięciu nadzorczym z dnia 17 stycznia 2025 r. (znak: IF-II.4131.6.2025). Przyjął on w akcie nadzoru:

Do uchwał w sprawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego procedowanych na podstawie uchwały intencyjnej podjętej po 23 września 2023 r. rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag nie stanowi załącznika do uchwały w sprawie przyjęcia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu planu zostało zastąpione raportem z przebiegu konsultacji społecznych gdzie są zawarte uwagi. Zgodnie z art. 8k ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przed przedstawieniem radzie gminy projektu aktu planowania przestrzennego opracowuje się raport podsumowujący przebieg konsultacji społecznych, zawierający w szczególności wykaz zgłoszonych uwag wraz z propozycją ich rozpatrzenia i uzasadnieniem oraz protokoły z czynności przeprowadzonych w ramach konsultacji.

Warto mieć jednak na uwadze, że zakres stwierdzenia nieważności planu miejscowego w tej sprawie objął wyłącznie załącznik do uchwały, pozostawiając ją w obrocie prawnym bez załącznika.

Prawdopodobnie, ze sprzecznością przepisów będziemy mieć do czynienia do czasu wejścia w życie planu ogólnego w każdej gminie. Do tego czasu zasadne wydaje się podejmowanie działań zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Załączenie do uchwały w sprawie planu miejscowego rozstrzygnięcia o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu bez odrębnego głosowania będzie działaniem najmniej ryzykownym. Ewentualne ryzyko wiąże się z otrzymaniem rozstrzygnięcia nadzorczego obejmującego wyłącznie ww. załącznik.

---

Zainteresował Cię ten temat, masz wątpliwości lub pytania, a może potrzebujesz profesjonalnego wsparcia? Zapraszamy do kontaktu - Sebastian Pięta, radca prawny, wspólnik w Kancelarii Drozd & Pięta.