GMINA NIE MOŻE POSTANOWIĆ O NIEPRZYJMOWANIU PRZEZ PSZOK NIEKTÓRYCH ODPADÓW KOMUNALNYCH
Zgodnie z art. 6r ust. 3 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2024 r. poz. 399) rada gminy określa, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w szczególności częstotliwość odbierania odpadów komunalnych od właściciela nieruchomości i sposób świadczenia usług przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych.
W myśl zaś z art. 6r ust. 3a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w uchwale, dopuszcza się ograniczenie ilości - zużytych opon, odpadów wielkogabarytowych, odpadów stanowiących części roślin pochodzących z pielęgnacji terenów zielonych, ogrodów, parków i cmentarzy, stanowiących odpady komunalne, oraz odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych, odbieranych lub przyjmowanych przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości w zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
Jedna z rad gmin podejmując uchwałę w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów wraz z nowym regulaminem PSZOKu, postanowiła o rodzajach odpadów, które nie będą przyjmowane w PSZOKu.
Wśród tych odpadów wymieniono - części samochodowe (np. szyby, zderzaki, reflektory, elementy karoserii), opony z pojazdów ciężarowych i maszyn rolniczych, odpady w nieszczelnych opakowaniach (dotyczy odpadów wymagających opakowań),odpady nieoznaczone, bez możliwości ich identyfikacji (bez etykiet).
Z taką treścią uchwały w pierwszej kolejności nie zgodził się wojewoda jako organ nadzoru, stwierdzając jej nieważność w części dotyczącej powyższych wyłączeń.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu (wyrok z dnia 4 października 2022 r., II SA/Wr 449/22) uznał za błędne stanowisko wojewody i uchylił wydane rozstrzygnięcie nadzorcze. Natomiast w kontekście zakwestionowanych przez wojewodę zapisów uchwały stwierdził:
„Pojazd jest sumą jego części, to znaczy między innymi szyb, zderzaków, reflektorów, elementów karoserii, i w takim sensie pojazd jest czymś więcej, niż poszczególna jego część. Skoro za odpad komunalny nie sposób uznać pojazdu wycofanego z eksploatacji w całości, to za odpady komunalne nie mogą też być uznane części samochodowe, w tym pochodzące z pojazdów wycofanych z eksploatacji.(…) Należy wreszcie stanowczo zaakcentować, że części samochodowe nie mieszczą się w kategorii odpadów komunalnych, ponieważ nie powstają w gospodarstwach domowych. (…) Części samochodowe nie są zwykłym rezultatem funkcjonowania gospodarstwa domowego, ponieważ miejscem naprawy, wymiany części do pojazdów są co do zasady warsztaty, a w ocenie Sąd warsztat nie mieści się w zakresie gospodarstwa domowego.”.
„Nie jest jednak, w ocenie Sądu, zasadne stanowisko organu nadzoru, w świetle którego zużyte opony to także opony z pojazdów ciężarowych. Zużyte opony, na gruncie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, to nie są wszystkie możliwe opony, opony do wszelkich pojazdów, ale tylko takie opony, które można normalnie powiązać z funkcjonowaniem gospodarstwa domowego.(…) Zdaniem Sądu odpad w postaci opon z pojazdów ciężarowych nie powstaje w związku z funkcjonowaniem gospodarstwa domowego, bo raczej trudno przyjąć, że pojazd ciężarowy jest powszechnym elementem gospodarstwa domowego, czy też standardowo towarzyszy funkcjonowaniu gospodarstwa domowego.”.
„Sąd uważa, że nie stanowi naruszenia prawa wymóg uchwały zgodnie z którym te opady, które wymagają opakowań, powinny być dostarczone w szczelnych opakowaniach. W świetle przepisu nie każdy odpad musi być opakowany, ale tylko taki, który opakowania wymaga, co jest spójne z zasadami selekcji odpadów.(…) Przyjmowanie w PSZOK odpadów nieoznaczonych, nie dających się zidentyfikować stałoby w sprzeczności z katalogiem odpadów, jakie w PSZOK powinny być przyjmowane (art. 3 ust. 2 pkt 6), ponieważ podważeniu uległaby możliwość sprawdzenia, czy dostarczany do PSZOK odpad mieści się w katalogu ustawowym.”.
W wyniku skargi kasacyjnej wojewody, Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z dnia 28 listopada 2023 r., III OSK 192/23) uchylił zaskarżony wyrok z całości i oddalił skargę na rozstrzygnięcie nadzorcze. W uzasadnieniu przyjętego przez NSA stanowiska możemy przeczytać:
„Nieuprawnione jest zatem wnioskowanie, że skoro pojazd wycofany z eksploatacji jako całość nie stanowi odpadu komunalnego to również jego poszczególne elementy/części odpadem takim nie są. Trzeba też mieć na uwadze, że części samochodowe mogą pochodzić także z pojazdów, które z eksploatacji nie zostały wycofane. Tym bardziej nieuprawnione jest dokonywanie takiej wykładni w sytuacji, gdy pojęcie: "pojazd wycofany z eksploatacji", posiada swoją legalną definicję,”.
„Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego orzekającego w sprawie stanowisko Sądu Wojewódzkiego, że zużyte opony to tylko takie opony, które pochodzą z gospodarstw domowych, prowadzi do sprzecznych z intencją ustawodawcy wniosków. Za logiczne i zgodne z koncepcją racjonalnego ustawodawcy, a także z wykładnią literalną, należy uznać wprowadzenie przez ustawę ograniczenia nie przedmiotowego, a ilościowego w zakresie obowiązku zagospodarowania przez Gminę zużytych opon.(…) W związku z powyższym należy przyjąć, że na gruncie art. 3 ust. 1 pkt 7 ustawy o odpadach i art. 3 ust. 2 pkt 6 ustawy o otrzymaniu czystości i porządku w gminach, "zużyte opony z pojazdów ciężarowych" mieszczą się w definicji "odpadów komunalnych".”.
„Dla prawidłowego działania systemu gospodarowania odpadami konieczna jest identyfikacja odpadów przyjmowanych w PSZOK, przy czym nie może odbywać się to kosztem ograniczenia prawa do pozbycia się odpadu komunalnego z uwagi na jego nieszczelność lub brak oryginalnego opakowania. Brak etykiety na opakowaniu nie pozbawia odpadu jego charakteru. Jeśli natomiast mieści się on w katalogu odpadów wskazanych w art. 3 ust. 2 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach właściciel nieruchomości ma prawo do pozbycia się go przez dostarczenie do PSZOK.”.
Zainteresował Cię ten temat, masz wątpliwości lub pytania, a może potrzebujesz profesjonalnego wsparcia? Zapraszamy do kontaktu - Grzegorz Drozd, radca prawny, wspólnik w Kancelarii Drozd & Pięta.
Opmerkingen