ISTOTNE NARUSZENIE TRYBU SPORZĄDZANIA AKTU PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
Przyjęcie aktu planistycznego, w tym miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jest poprzedzone szeregiem czynności podejmowanych przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w toku procedury planistycznej. Każdy kolejny etap działania organu wykonawczego gminy musi spełniać określone przepisami wymogi formalne i podlega weryfikacji w postępowaniu nadzorczym. Uchybienia dotyczące trybu sporządzania planu miejscowego mogą wpłynąć na ocenę legalności aktu, a w konsekwencji mogą doprowadzić do jego stwierdzenia nieważności w całości lub w części.
Podstawy nieważności uchwały przyjmującej akt planowania przestrzennego ustawodawca wskazał w art. 28 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z jego treścią, istotne naruszenie zasad sporządzania planu ogólnego lub planu miejscowego, istotne naruszenie trybu ich sporządzania, a także naruszenie właściwości organów w tym zakresie, powodują nieważność uchwały rady gminy w całości lub części. Przepis ten wprowadza sankcję nieważności uchwały za określone w nim naruszenia. Podkreślić warto, że dla stwierdzenia nieważności uchwały wymagane jest wykazanie istotnego naruszenia prawa, które musi mieć charakter oczywisty i bezpośredni.
Tryb sporządzania aktu planowania przestrzennego odnosi się do sekwencji czynności, jakie podejmują organy w celu doprowadzenia do uchwalenia aktu. Dla miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kolejne etapy stanowią czynności określone w art. 17 ustawy. Ustawa reguluje w sposób szczegółowy kwestie dotyczące planowania i zagospodarowania przestrzennego na terenie gminy, w tym postępowania zmierzającego do ustalenia przeznaczenia terenów oraz określenia sposobu ich zagospodarowania i zabudowy w planie miejscowym. Ustawa odnosi się przy tym do niezbędnych czynności, które muszą być dokonane w tym celu. Składają się one na szczegółowy tryb sporządzania i uchwalania planu miejscowego, zapoczątkowany podjęciem uchwały intencyjnej (art. 14 ust. 1 i 2 ustawy), kontynuowany przez działania wskazane w art. 17 ustawy oraz zakończony podjęciem uchwały uchwalającej plan miejscowy (art. 20 ust. 1 ustawy). Uchwała w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest ostatnią czynnością procesu sporządzania i uchwalania planu miejscowego, a poprzedzające ją wymagane etapy procedury mają na celu zapewnienie spełnienia wymogów planowania przestrzennego.
Pominięciebądź niewłaściwe wykonanie którejś z czynności w procedurze planistycznej może stanowić istotne naruszenie trybu, skutkujące nieważnością aktu planowania przestrzennego w całości lub w części. Warto mieć jednak na uwadze, że nie każde naruszenie trybu sporządzania aktu planistycznego musi prowadzić do stwierdzenia jego nieważności.
Przez istotne naruszenie trybu należy rozumieć takie naruszenie, które prowadzi w konsekwencji do sytuacji, w których przyjęte ustalenia planistyczne są odmienne od tych, które zostałyby podjęte, gdyby nie naruszono trybu sporządzania aktu planistycznego. Ocena zaistnienia tej przesłanki wymaga zatem odrębnych rozważań w każdym indywidualnym przypadku, uwzględniających przede wszystkim, że celem omawianej regulacji jest zagwarantowanie praw podmiotów, które mogą zostać naruszone w wyniku sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (zob. wyrok NSA z dnia 12 listopada 2019 r., sygn. akt II OSK 3184/17).
Jako przykład istotnego naruszenia prawa można wskazać brak uzyskania uzgodnienia projektu aktu planistycznego przez właściwy organ, brak uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia dla terenów rolnych podlegających ochronie, niepełne przeprowadzenie konsultacji społecznych czy brak ponowienia czynności planistycznych po wprowadzeniu istotnych zmian do projektu aktu. Granice pomiędzy istotnym a nieistotnym naruszeniem trybu sporządzania aktu planistycznego są przedstawiane w orzecznictwie sądowoadministracyjnym. Warto przytoczyć wyrok NSA z dnia 14 marca 2023 r. (sygn. akt II OSK 191/22), w którym wskazano, że nierozpatrzenie uwag jest istotnym naruszeniem procedury uchwalania aktu planistycznego, natomiast niesporządzenie załącznika do uchwały w tym zakresie, jeżeli takie uwagi nie były zgłaszane, należy uznać za nieistotne naruszenie trybu jego sporządzania.
Zainteresował Cię ten temat, masz wątpliwości lub pytania, a może potrzebujesz profesjonalnego wsparcia? Zapraszamy do kontaktu - Sebastian Pięta, radca prawny, wspólnik w Kancelarii Drozd & Pięta.
Comments