KSZTAŁTOWANIE WYNAGRODZENIA WÓJTA W KONTEKŚCIE ZAKAZU DYSKRYMINACJI
Sposób kształtowania wynagrodzenia organu wykonawczego gminy (wójta, burmistrza, prezydenta miasta) ma szczególny charakter, gdyż został praktycznie w całości pozostawiony do decyzji drugiego z organów gminy, a więc rady. Tym samym osoba piastująca funkcję organu wykonawczego gminy, w kontekście wysokości swojego wynagrodzenia jest w całości zdana na ocenę swojej pracy przez radę gminy (miasta).
Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1465), do wyłącznej właściwości rady gminy (miasta) należy ustalanie wynagrodzenia wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Rada ustala wynagrodzenie w formie uchwały, na podstawie przepisów regulujących zasady wynagradzania, określonych w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1135), jak i w wydanym na podstawie jej art. 37 ust. 1 – rozporządzenia wykonawczego Rady Ministrów z dnia 25 października 2021 r. w sprawie wynagrodzenia pracowników samorządowych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1638).
Jak stanowi art. 8 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych, czynności z zakresu praca prawy wobec wójta, burmistrza, prezydenta miasta wykonuje przewodniczący rady, lecz samo wynagrodzenie zgodnie z wolą ustawodawcy zostało pozostawione do ustalenia przez radę gminy (miasta), w drodze uchwały. Rozporządzeniem Rada Ministrów określa maksymalny poziom wynagrodzenia zasadniczego, maksymalny poziom dodatku funkcyjnego oraz wysokość dodatku specjalnego.
W praktyce zdarzają się przypadki, że wysokość wynagrodzenia wójta (burmistrza, prezydenta miasta) nie zawsze jest kształtowana na adekwatnym poziomie, a same motywy ustalenia takiej wysokości wynagrodzenia mogą nosić znamiona naruszenia praw pracowniczych, szczególnie w przypadku bezpodstawnego (niemerytorycznego) jego obniżenia.
Uchwała rady gminy (miasta) dotycząca wynagrodzenia organu wykonawczego jest aktem z zakresu stosunku pracy pracownika samorządowego, nawiązanego na podstawie wyboru. Sprawy ze stosunku pracy, w tym również dotyczące wynagrodzenia wójta (burmistrza, prezydenta miasta), nie należą do spraw z zakresu administracji publicznej (tak m.in. NSA w postanowieniu z dnia 28 września 2018 r., II OSK 1991/18).
Z powyższym koresponduje treść art. 43 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych - spory ze stosunku pracy pracowników samorządowych rozpoznają właściwe sądy pracy. Tym samym, właściwym do rozstrzygnięcia ewentualnego sporu między wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta), a radą gminy (miasta) w kwestii ustalenia wynagrodzenia będzie sąd powszechny (tak też SN w wyroku z dnia 7 grudnia 2022 r., I PSKP 93/21).
Z uwagi na regulacje ustawowe, dotyczące ustalania wynagrodzenia organu wykonawczego gminy, sądy powszechne mają ograniczony zakres oceny sposobu określania jego poziomu. Pomimo tego, w każdym jednak przypadku obowiązuje zakaz dyskryminacji płacowej ze względu na ustawowe kryteria antydyskryminacyjne, a więc obejmujące m.in. zakaz dyskryminacji ze względu na przekonania polityczne pracowników (art. 183a Kodeksu pracy).
Sąd Najwyższy w jednym z wyroków wskazał, że zarzut dyskryminacji płacowej osoby piastującej funkcję organu wykonawczego gminy, z niedozwolonych (zakazanych) przyczyn politycznych, obliguje sądy pracy do merytorycznej weryfikacji okoliczności obniżenia spornego wynagrodzenia za pracę w celu przeciwdziałania niedozwolonej dyskryminacji płacowej ze względu na przekonania polityczne lub światopoglądowe, choćby obniżone stawki płacowe mieściły się w ustawowo określonych granicach wynagradzania organu wykonawczego (art. 113 w związku z art. 183ai art. 183b § 1 pkt 2 Kodeksu pracy w związku z art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym) – wyrok z 13 listopada 2019 r., II PK 47/18.
W powyższym orzeczeniu zwrócono także uwagę, że na gruncie zasady równego traktowania pracowników tego samego pracodawcy (urzędu gminy, miasta) organ stanowiący nie może obniżyć wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) wynagrodzenia za pracę poniżej wysokości wynagrodzenia żadnego z podległych mu urzędników już tylko z tego względu, że zwierzchnik służbowy nie powinien być niżej wynagradzany od jego podwładnych według zasady godziwego wynagrodzenia za pracę (art. 13 w związku z art. 78 Kodeksu pracy i art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym).
Zainteresował Cię ten temat, masz wątpliwości lub pytania, a może potrzebujesz profesjonalnego wsparcia? Zapraszamy do kontaktu - Grzegorz Drozd, radca prawny, wspólnik w Kancelarii Drozd & Pięta.
Comentarios