ZASADY USTALANIA DODATKU MOTYWACYJNEGO DLA NAUCZYCIELI
Zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2024 r. poz. 986), częściami składowymi wynagrodzenia nauczyciela są: wynagrodzenie zasadnicze; dodatki: za wysługę lat, motywacyjny, funkcyjny, w tym z tytułu sprawowania funkcji wychowawcy klasy, oraz za warunki pracy, wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw; nagrody i innych świadczenia wynikające ze stosunku pracy, z wyłączeniem świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, świadczenia, o którym mowa w art. 53a, i dodatku, o którym mowa w art. 54 ust. 5.
W myśl art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela, organ prowadzący szkołę, uwzględniając przewidywaną strukturę zatrudnienia, określa dla nauczycieli, w drodze regulaminu:
wysokość stawek dodatków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, oraz szczegółowe warunki przyznawania tych dodatków, z zastrzeżeniem art. 33-34a,
szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw, z zastrzeżeniem art. 35 ust. 3,
wysokość i warunki wypłacania składników wynagrodzenia, o których mowa w ust. 1 pkt 4, o ile nie zostały one określone w ustawie lub w odrębnych przepisach
- w taki sposób, aby średnie wynagrodzenia nauczycieli, składające się ze składników, o których mowa w ust. 1, odpowiadały na obszarze działania danej jednostki samorządu terytorialnego co najmniej średnim wynagrodzeniom nauczycieli, o których mowa w ust. 3.
Odnośnie dodatku motywacyjnego przyznawanego nauczycielowi, należy zwrócić uwagę, że ogólne przesłanki uzasadniające jego przyznanie zostały określone przeze Ministra Edukacji Narodowej w rozporządzeniu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. z 2024 r. poz. 755).
Zgodnie z § 6 rozporządzenia do warunków przyznawania dodatku motywacyjnego zalicza się:
osiągnięcia w realizowanym procesie dydaktycznym;
osiągnięcia wychowawczo-opiekuńcze;
wprowadzanie innowacji pedagogicznych, skutkujących efektami w procesie kształcenia i wychowania;
zaangażowanie w realizację czynności i zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 Karty Nauczyciela (inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów);
szczególnie efektywne wypełnianie zadań i obowiązków związanych z powierzonym stanowiskiem;
realizowanie w szkole zadań edukacyjnych, wynikających z przyjętych przez organ prowadzący priorytetów w realizowanej lokalnej polityce oświatowej.
Jednocześnie należy mieć na uwadze, że wysokość dodatku motywacyjnego nauczyciela uzależniona jest wyłącznie od jakości świadczonej pracy i wykonywania dodatkowych zadań.
Naczelny Sąd Administracyjny w nadal aktualnym wyroku z dnia 22 maja 2013 r. (I OSK 203/13), w zakresie dodatku motywacyjnego, zauważył - „Dodatek ten nie jest obligatoryjnym, stałym, niezmiennym składnikiem wynagrodzenia, ale dodatkiem motywującym, fakultatywnym, odnoszącym się do jakości świadczonej pracy i wykonywania dodatkowych zadań lub zajęć, nie zaś dodatkiem związanym z powierzonym stanowiskiem lub sprawowaną funkcją. Właśnie jakość świadczonej pracy i wykonywanie dodatkowych zadań lub zajęć podlega ocenie przy spełnieniu szczegółowych warunków, o których mowa w art. 30 ust. 6 pkt 1 Karty Nauczyciela, uzasadniających przyznanie prawa do tego dodatku (…)”.
Zatem co istotne, wśród warunków przyznawania nauczycielom dodatku motywacyjnego, nie mieści się uzależnienie jego wysokości od zajmowanego stanowiska czy sprawowanej funkcji. Ustawodawca rozróżnia bowiem dodatek motywacyjny od dodatku funkcyjnego.
Dlatego też za niedozwolone należy uznać zapisy regulaminu wynagradzania nauczycieli, które różnicują wysokość dodatku motywacyjnego ze względu nie tylko na jakość świadczonej pracy przez nauczyciela, ale także w związku z pełnioną funkcją – przykładowo w postaci - „wysokość dodatku motywacyjnego dla nauczyciela wynosi od 5% do 15% kwoty wynagrodzenia zasadniczego, natomiast dyrektorowi w wysokości od 10% do 25 % kwoty wynagrodzenia zasadniczego” (tak też Wojewoda Dolnośląski w rozstrzygnięciu nadzorczym z dnia 16 października 2023 r., NK-N.4131.68.2.2023.MC; Wojewoda Śląski w rozstrzygnięciu nadzorczym z dnia 27 października 2023 r.,NPII.4131.1.1064.2023).
Organ prowadzący, ustalając w regulaminie wynagradzania nauczycieli wysokość stawki dodatku motywacyjnego, posiada dowolność w sposobie jej kształtowania. W każdym jednak przypadku, sposób ustalenia jego wysokości musi umożliwiać określenie stawki dodatku zgodnie z wolą organu prowadzącego, a także uwzględniać przejrzystość i czytelność dla uprawnionych do dodatku nauczycieli (tak też NSA w wyroku z dnia z 5 listopada 2020 r., I OSK 1303/20; z dnia 2 marca 2023 r., III OSK 7094/21).
Określona przez organ prowadzący wysokość stawki dodatku motywacyjnego może przybrać formę:
kwotową,
przedziału określającego dodatek w wysokości od - do,
procentową od wynagrodzenia zasadniczego,
powiązania z poszczególnymi okolicznościami stanowiącymi przesłanki przyznania dodatku.
Zainteresował Cię ten temat, masz wątpliwości lub pytania, a może potrzebujesz profesjonalnego wsparcia? Zapraszamy do kontaktu - Grzegorz Drozd, radca prawny, wspólnik w Kancelarii Drozd & Pięta.
Comentarios